پانچو بارانی یکی از پرکاربردترین تجهیزات سفر است که در عین سبک و کم حجم بودن، موارد استفاده بسیار زیادی در طبیعت‌گردی، کوهنوردی و سفرهای ماجراجویانه دارد.

پانچو بارانی یا به عبارتی پانچو کوهنوردی، باید تحت هر شرایطی در فهرست تجهیزات سفر قرار بگیرد. اگرچه استفاده از این پوشش سبک و ارزان بیشتر در بین کوهنوردان و طبیعت‌گردها و آن هم برای فصل‌های سرد و بارانی سال مرسوم شده است، موارد بی‌شمار استفاده از آن را نباید نادیده گرفت.

آنچه درباره استفاده از پانچو کوهنوردی باید بدانید:

پانچو چیست؟

پانچو کوهنوردی و طبیعت گردی پوششی برای حافظت در برابر خیس شدن است. در واقع، پانچو مانند یک بارانی عمل می‌کند که به‌همراه داشتن آن به‌ویژه در فصل‌های بهار و پاییز ضروری است.

اهمیت استفاده از پانچو

این پوشش سبک و ضد آب در رنگ‌های مختلفی تولید می‌شود و کاربرد اولیه آن حفاظت از کوهنوردان و طبیعت‌گردها در برابر بارندگی است. البته این پوشش تنها مخصوص سفرهای ماجراجویانه و طبیعت‌گردی نیست.

در بسیاری از کشورها استفاده از پانچو برای فصل‌های بارانیِ سال مرسوم است؛ اما در کشور ما استفاده از آن بیشتر در سفرهای طبیعت‌محور و بین کوهنوردان و طبیعت‌گردها رایج شده است.

اهمیت استفاده از این پوشش در سفر به‌اندازه‌ای است که نبودن آن حتی می‌تواند منجر به از دست دادن جان افراد شود. تصورش را بکنید که در یک زمستان سرد قرار است مسافتی را طی کنید و تا پناهگاه یا استراحتگاه بعدی راه زیادی در پیش دارید، آن‌وقت کافی است که به سرمای هوا و خستگی راه و انرژی تحلیل رفته‌ی شما، باران و خیس شدن هم اضافه شود. در چنین شرایطی همه چیز برای سرمازدگی و عواقب وحشتناک آن مهیا است.

در حالی که یک پوشش سبک و کم حجم که به‌راحتی و حتی بدون نیاز به‌توقف می‌توانید آن را روی سایر لباس‌های خود به‌تن کنید، ناجی شما خواهد بود. این لباس سبک تمام سطح بدن و کوله‌پشتی شما را می‌پوشاند و با جلوگیری از خیس شدن، جان شما را در یک روز سرد بارانی نجات می‌دهد.

وقتی چنین پوشش همراه خود داشته باشید، در شرایط بارانی نیاز به‌توقف تا قطع شدن باران هم نخواهید داشت و می‌توانید با خیال آسوده به راه خود ادامه دهید.

مزایای  استفاده از پانچو

مهمترین مزیت استفاده از پانچو کوهنوردی، سبکی، حجم کم، ارزان بودنِ و کابردهای بی‌شمار آن است. آن‌قدر سبک که حتی می‌توان آن را در جیب کت یا زیپ بالای کوله‌پشتی جای داد و درموقع نیاز به‌راحتی روی سایر لباس‌ها و حتی کوله‌پشتی پوشید.

نکات مهم در هنگام خرید پانچو

برای خرید پانچو چند نکته را باید همیشه به‌خاطر بسپارید.

• این پوشش را باید به‌محض شروع باران و قبل از خیس شدن لباس‌ها به تن کنید. بنابراین پانچویی را انتخاب کنید که راحت و آزاد باشد تا در هنگام پوشیدن، دچار مشکل نشوید. گاهی کوهنوردان برای پوشیدن پانچوی خود حتی توقف هم نمی‌کنند و حین حرکت آن را می‌پوشند.
• این پوشش برخلاف لباس‌های دیگر باید کمی گشاد باشد تا هوا به‌اندازه کافی زیر آن جریان پیدا کند. چون پانچو بارانی را از پارچه‌های ضدآب تولید می‌کنند. این پارچه‌ها ضد تعریق نیستند، یعنی برخلاف پارچه‌های گورتکس، اصطلاحا تنفس ندارند و در صورت تنگ بودن، اگرچه شما را از باران حفظ می‌کنند، باعث تعریق می‌شوند.
• بهتر است در هنگام خرید پانچو نوعی را انتخاب کنید که در هنگام پوشیدن دستان شما آزادی عمل داشته باشد تا در مواقع نیاز به‌راحتی به زیپ لباس‌ها یا جیب‌های خود دسترسی داشته باشد.
• در هنگام خرید پانچو بارانی به رنگ آن هم توجه کنید. بعضی از رنگ‌ها مخصوص پرنده نگرها، عکاس‌های طبیعت و بازدیدکنندگان حیات‌وحش است. این رنگ‌ها باید با طبیعت هم‌خوانی داشته باشند و آرامش گونه‌های جانوری ساکن در اکوسیستم را بهم نزنند. برای کوهنوردانی که به نواحی برف‌خیز سفر می‌کنند، استفاده از رنگ‌های گرم و شاد مانند قرمز و نارنجی توصیه می‌شود تا درصورت گم‌شدن افراد، بتوان آن‌ها را به‌راحتی از روی رنگ لباسی که در تضاد با طبیعت است پیدا کرد.
• اگر کودک شما هم اهل طبیعت‌گردی است، می‌‌توانید پانچوی مخصوص برای کودکان را تهیه کنید که هم اندازه آن‌ها است و هم رنگ‌های شاد و زیبایی دارد.
• استفاده از پانچو بارانی یکبار مصرف هم به‌تازگی در بین طبیعت‌گردها و کوهنوردان و حتی شهروندان بعضی شهرهای پرباران مرسوم شده است؛ اما ما به‌لحاظ احترام به طبیعت و حفاظت از محیط زیست استفاده از پانچوی یک‌بارمصرف را پیشنهاد نمی‌کنیم. به‌جای آن نوعی را تهیه کنید که امکان شستشو داشته باشد.

موارد استفاده از پانچو کوهنوردی در سفر

تولیدکنندگان پانچو احتمالا زمانی که این نوع پوشش را برای اولین بار تولید می‌کردند فقط به‌عنوان یک لباس ضدبارانِ سبک به آن توجه کرده‌اند اما ذهنِ خلاق طبیعت‌گردها و کوهنوردان موارد استفاده بسیار زیادی از پانچو داشته است که در ادامه به‌آن می‌پردازیم.

وسایل و تجهیزات کوهنوردی و سنگ‌نوردی خود را روی پانچو بگذارید

به‌نظر می‌رسد اولین مورد استفاده غیر از پوشش ضد باران از پانچو، کاربرد آن به‌عنوان یک زیرانداز سبک و راحت باشد. بسیاری از سنگ‌نوردان ابزار و طناب خود را روی زمین رها نمی‌کنند، بلکه آن‌ها را روی زیراندازی قرار می‌دهند تا از برخورد با سنگ و رطوبت مصون بمانند. این زیرانداز سبک و ضد آب شما و وسایل سفرتان را از خیس شدن روی سطح زمین، سطح برف یا چمن خیس و برخورد با سنگ و خار حفاظت می‌کند.

یک استراحتگاه موقت ایجاد کنید

می‌توانید از پانچو بارانی خود به‌عنوان یک پناهگاه موقت استفاده کنید. این کار در شرایط بارانی یا شرایطی که فردی مصدوم شده و منتظر رسیدن تیم امداد و نجات هستید یا شرایطی که مجبور به شبمانی پیش‌بینی نشده هستید بسیار کارآمد خواهد بود.

می‌توانید با استفاده از باتوم کوهنوردی خود یا چوب درخت، طنابچه انفرادی و چند میخ چادر که معمولا همه کوهنوردان و طبیعت‌گردها چندتایی از آن را همراه خود دارند، برای خود یا همنورد مصدومتان یک استراحتگاه موقت درست کنید.

خواب آسوده با پانچو کوهنوردی

این پوشش سبک و ضدآب درمواقعی حتی می‌تواند به‌عنوان کیسه خواب هم مورد استفاده قرار بگیرد. می‌توانید با قراردادن یک پتو داخل آن و پیچیدن آن به‌دور خود از آن به‌عنوان کیسه خواب استفاده کنید. البته بهتر است در سفرهای طبیعت‌گردی حتما کیسه خواب همراه شما باشد؛ اما گاهی مشکلاتی مثل خیس‌شدن کیسه خواب، شبِ شما در طبیعت را به کابوسی وحشتناک تبدیل می‌کند. در چنین مواقعی پانچو و یک پتوی مسافرتی کارساز است.

از پانچو کوهنوردی برای جمع‌آوری آب استفاده کنید

در شرایط بارانی اگر در استراحتگاه یا کمپ به‌سر می‌برید و در حوالی شما آب آشامیدنی یا چشمه‌ای وجود ندارد، می‌توانید از پانچو کوهنوردی خود برای جمع‌آوری آب استفاده کنید چون ضد آب است و قطرات باران از آن عبور نمی‌کند. کافی است با استفاده از پانچو، چند تکه بند کفش یا طنابچه انفرادی برای جمع‌آوری آب باران استفاده کنید. بسیاری از کوهنوردان و طبیعت‌گردها با روش‌های تهیه آب در طبیعت آشنا هستند و استفاده از پانچو هم به‌این منظور می‌تواند کارساز باشد.

غذاهای خود را در برف قرار دهید

گاهی در سفر قصد دارید چند شب را در استراحتگاهی سپری کنید که امکاناتی برای نگهداری مواد غذایی شما ندارد و احتمال فاسد شدن مواد غذایی وجود دارد.

در چنین مواقعی می‌توانید مواد غذایی فاسدشدنی خود را داخل پانچو کوهنوردی گذاشته و آن را زیر برف قرار دهید یا در هوای سرد به درختی آویزان کنید تا هم از گزند حیوانات وحشی در امان بماند و هم برای مدت طولانی‌تری قابل استفاده باشد.

علامت‌گذاری با پانچو

در سفرهای طبیعت‌گردی چنانچه بین سرقدم یا سرپرست برنامه و سایر اعضای تیم به هر دلیلی فاصله بیفتد، می‌تواند از پانچو خود برای علامت‌گذاری استفاده کند. این کار احتمال گم شدن سایر اعضای تیم را کم می‌کند.

یکی از مشکلاتی که طبیعت‌گردها با آن مواجه‌اند تعداد بسیاری زیاد وسایل و تجهیزاتی است که در سفر باید همراه خود داشته باشند. همراه داشتن یک وسیله کاربردی مانند پانچو بارانی می‌تواند شما را از همراه داشتن بسیاری وسایل دیگر بی‌نیاز و کوله‌بار سفرتان را سبک کند.